EYE vertoont unieke olympische film

5 augustus 2016 - 2 minutes read
Naamloos

Toen in 1928 de Olympische Spelen van Amsterdam werden gehouden, is er in opdracht van het IOC ook een speciale documentaire gedraaid. Hij was bedoeld voor de bioscopen, maar is door een conflict nooit in Nederland te zien geweest. Nu wordt de film bijna negentig jaar later alsnog hier vertoond, in EYE.

De Spelen van ’28 waren die van bokser Bep van Klaveren, zwemmer Johnny Weismuller (de latere film-Tarzan) en het Finse loopwonder Paavo Nurmi. Maar het was ook de editie waar voor de eerste maal de fascistische groet werd gemaakt, door leden van de Italiaanse delegatie. Het is allemaal te zien in Olympische Spelen, de documentaire die het IOC speciaal over de Amsterdam-editie liet maken. Het was voor het eerst dat dit zo uitgebreid gebeurde.

Toen al waren de wegen van het olympisch comité ondoorgrondelijk. In plaats van de opdracht te gunnen aan een van de voortreffelijke documentairemakers die Nederland toen al rijk was, ging de klus naar een Italiaanse productiemaatschappij, LUCE. De Bioscoopbond was woedend en verbood vertoning in de officiële bioscopen. Nederland kreeg haar eigen Spelen nooit te zien.

Wel belandden er kopieën bij het Filmmuseum en het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid, en op basis van dit materiaal is nu een digitale conservering gemaakt. Het betreft een zwijgende film (van 110 minuten), maar de vertoning op 21 augustus heeft wel degelijk geluid. Sporthistoricus Jurryt van de Vooren geeft live-commentaar bij de beelden en maakt daarbij gebruik van radiofragmenten uit het archief van Beeld en Geluid. Ook heeft het instituut wat memorabilia tentoongesteld.

De Italiaanse makelij verklaart in elk geval de beelden van de fascistengroet, in dit geval in aanwezigheid van toenmalig koningin Wilhelmina. Acht jaar later maakte nazi-Duitsland van hun Spelen één grote fascistische propagandashow, mede dankzij cineaste Leni Riefenstahl en haar Olympia. Wie dat verhaal wil zien kan nog naar de film Race, die momenteel in de bioscopen draait.

 

s: HFN